در همین ارتباط،شبکه کانون‌های تفکر ایران (ایتان) طی یادداشتی به ارائه راهکاری در این زمینه پرداخته است که از نظرتان می گذرد:
در روزهای اخیر و به خصوص بعد از برگزاری تجمعاتی در برخی شهرهای کشور، این جو تشدید شده است و بسیاری از نمایندگان مجلس با هدف جلوگیری از افزایش فشارهای اقتصادی به مردم، بحث عدم افزایش قیمت بنزین را به صورت جدی مطرح کرده اند. با توجه به همین موضوع، احتمال حذف تبصره ۱۸ لایحه بودجه ۹۷ و حتی ایجاد منع قانونی برای افزایش قیمت بنزین در سال آینده توسط مجلس بالاست.
از طرف دیگر، مقامات ارشد دولتی حتی شخص رئیس جمهور همچنان ضمن تاکید بر ضرورت اصلاح قیمت حامل های انرژی براساس برنامه ششم توسعه و همچنین ضرورت توجه بیشتر به موضوع اشتغال از پیشنهاد دولت در زمینه افزایش قیمت بنزین دفاع می کنند و بر ضرورت تصویب آن تاکید دارند. در همین زمینه، صبح امروز، حسن روحانی، رئیس جمهور در دیدار با روسای کمیسیون های تخصصی مجلس شورای اسلامی گفت: «مگر شما در قانون نگفتید که حامل های انرژی چگونه باید اصلاح شود. قانون خودتان است...به نظر من اگر مجلس، فکر می‌کند منبع بهتری دارد، در تبصره ۱۸ بیاید از منبع بهتر استفاده کند، ولی اگر ما برای اشتغال سال‌های آینده، امسال تصمیم‌گیری درستی نداشته باشیم، نمی‌توانیم. شما بدانید، هیچ مسأله‌ای بالاتر از مسأله اشتغال نیست و هیچ خطری بالاتر از بیکاری نیست.»
این وضعیت در حالی ایجاد شده است که اصولا این دوگانه مخالفت با هر گونه افزایش قیمت بنزین یا افزایش شدید قیمت بنزین به صورت تک نرخی، غلط است و نهایتا به ضرر عموم مردم بخصوص مستضعفان تمام می شود.
چرا دوگانه بنزینی مجلس و دولت غلط است؟
پیشنهاد بسیاری از نمایندگان مجلس مبنی بر جلوگیری از افزایش قیمت بنزین که به معنای توقف در وضعیت فعلی است، راهکار نادرست و غیرقابل قبولی است و افزایش قیمت این حامل انرژی ضرورت دارد زیرا؛
الف- در سال های اخیر، شاهد افزایش قابل توجه و کم سابقه رشد مصرف بنزین بوده ایم به گونه ای که امسال رشد مصرف این فرآورده نفتی به ۸ درصد رسیده است. بنابراین در صورت تثبیت مجدد قیمت بنزین، شاهد افزایش مجدد رشد مصرف این فرآورده نفتی و افزایش واردات آن خواهیم بود.
ب- براساس آمارهای رسمی وزارت نفت، قیمت فروش داخلی هر لیتر بنزین، به ترتیب حدود ۳۰۰ و ۹۰۰ تومان کمتر از قیمت تمام‌شده و قیمت فوب خلیج‌فارس این فرآورده نفتی است. بنابراین قیمت فعلی بنزین همچنان «یارانه ای» است. با توجه به این قضیه و همچنین سیستم تک نرخی توزیع آن، هر کس بنزین بیشتری مصرف کند، از یارانه بیشتری استفاده می‌کند یعنی یارانه پنهان بنزین عمدتا به پرمصرف ها می رسد که این امر برخلاف عدالت اجتماعی و اصول مدیریت مصرف است.
ج- با عدم افزایش قیمت بنزین، بخش قابل توجهی از بودجه پیش بینی شده دولت برای اشتغالزایی در قالب تبصره ۱۸ لایحه بودجه ۹۷ (حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان) محقق نخواهد شد و عملا برنامه دولت در این زمینه نیمه کاره می ماند.
از طرف دیگر، پیشنهاد دولت مبنی بر افزایش ۵۰ درصدی قیمت بنزین به صورت تک نرخی هم راهکار نادرست و پرهزینه ای است که هم تداوم سیستم ناعادلانه «یارانه بیشتر برای مصرف بیشتر» و هم حرکت به سمت اقتصاد ریاضتی محسوب می شود و تبعات زیر را دارد:
۱- افزایش ۵۰ درصدی قیمت بنزین هم تورم زیادی در بخش حمل‌ونقل ایجاد می کند و هم با توجه به ویژگی های خاص این حامل انرژی در جامعه، تورم روانی قابل توجهی را در سایر بخش‌های مختلف اقتصادی ایجاد می‌کند. این تورم موجب افزایش فشار اقتصادی بر جامعه بخصوص خانوارهای مستضعف می‌گردد. به علاوه، این افزایش قیمت بنزین، کاهش رشد اقتصادی و افزایش جمعیت بیکاران را به دنبال دارد.
۲- تأثیر افزایش ۵۰ درصدی قیمت بنزین بر کنترل مصرف، محدود و موقتی بوده و بعید است بیش از یک سال به طول بیانجامد، همان‌طور که علی‌رغم افزایش قیمت بنزین در سال ۹۴، شاهد بودیم که رشد ۲ درصدی مصرف این فرآورده نفتی در آن سال به رشد ۵.۵ و ۸ درصدی مصرف در سال‌های ۹۵ و ۹۶ افزایش یافت.
بهترین راهکار همان راهکار پیشنهادی رئیس مجلس است
با توجه به آنچه گفته شد، هم حفظ وضع موجود (تثبیت بنزین ۱۰۰۰ تومانی) و هم افزایش قیمت بنزین به ۱۵۰۰ تومان، به نفع پرمصرف‌ها (عمدتا پردرآمدها) و به ضرر عموم مردم بخصوص مستضعفان است و باید سراغ راهکار دیگری رفت. راهکار سوم یا راهکار صحیح که از سوی علی لاریجانی، رئیس مجلس نیز پیشنهاد شد، احیای سهمیه‌بندی بنزین و دو نرخی شدن مجدد بنزین است. لاریجانی گفت: «حتماً شرایط مردم را در نظر بگیرید و پرش در این زمینه به مصلحت نیست و باید راه هایی مانند دو نرخی بودن اندیشیده شود تا به طبقات پایین جامعه فشار نیاید». برخی از نمایندگان مجلس مانند رحیم زارع، نایب رئیس کمیسیون تلفیق مجلس هم از طرفداران این پیشنهاد هستند.
