قاچاق انواع کالا به کشور بسیاری از نهادهای دولتی و خصوصی را به خود مشغول کرده و در عین حال ورود کالا از مبادی غیررسمی، تولید داخل را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده است که هر یک از فعالان این صنعت راهکاری برای آن پیشنهاد می‌دهند؛ راهکارهایی که برخی ناقض دیگری و برخی مکمل یکدیگر هستند.
به گزارش خودروکار،برخی کارشناسان به کیفیت و قیمت اشاره می‌کنند و معتقدند راه مبارزه با این نوع از کالاها استفاده از توانمندی داخلی و جلب اعتماد مصرف‌کننده است و برخی دیگر به حمایت‌های دولت در بحث تعیین نرخ تعرفه تاکید دارند زیرا کشور با مشکلاتی چون تورم، رکود و نرخ تسهیلات بانکی و... روبه‌رو است.حال انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در این‌باره برنامه‌های جدی دارد که پیش‌تر به این موضوع پرداخته‌ایم اما در این بحث برخی فعالان صنعت قطعه دیدگاه‌های دیگری دارند و معتقد هستند نزدیک به ۳ دهه است که کشور با مسئله قاچاق درگیر و در حال مبارزه است و نمی‌توان به این راحتی از ریشه‌کنی آن صحبت کرد.
رفع معضل قطعات تقلبی با کار گروهی
امید رضایی، یکی از فعالان صنعت قطعه کشور در این‌باره گفت: وقتی صورت مسئله به طور کلی بیان می‌شود که برای رفع مشکل، راهکار شفافی وجود نداشته باشد اما مطرح کردن آن تعهدی ایجاد می‌کند که در قبال آن در آینده باید خود را نقد کنیم. اگر به واقع این توانایی وجود دارد که می‌توان به راحتی مانع ورود کالاهای قاچاق و تقلبی شد باید به گروه‌های دولتی گمرک و سازمان استاندارد و... تاسف خورد که در این چند سال نتوانستند مانع ورود آنها شوند.
وی افزود: فعالیتی که دولت با تمام عوامل و پارامترهای اجرایی و قانونی خود نتوانسته جلوی آن را بگیرد، قرار است ما با تعریف صورت مسئله‌ای از سوی یک گروه فعال اقتصادی و به نمایندگی از مجموعه قطعه‌سازی، آن را کنترل کنیم. اگر شرایط این روند و امکان آن فراهم نشود خود را با یک صورت مسئله، زیر سوال برده‌ایم. از این‌رو بهتر است پیش از عنوان کردن چنین مسائلی، نخست عوامل اجرایی آن در نظر گرفته و مشخص شود که آیا این در شرح وظایف ما تعریف شده است و به عنوان یک مجموعه صنفی این قدرت اجرایی را داریم که مانع ورود قطعات بی‌کیفیت شویم یا خیر؟
وی ادامه داد: امروز قاچاق یک بحث و ورود قطعات بی‌کیفیت بحث دیگری است. اگر بتوان با برنامه‌هایی مانع از ورود کالاهای بی‌کیفیت شد که فرآیند پیچیده‌ای نیز است، با بحث قاچاق چگونه باید برخورد کرد؟ قاچاق امروز یک معضل اساسی برای دولت است و نه تنها در حوزه اصناف بلکه در دیگر حوزه‌ها نیز کشور را دچار چالش کرده چرا که یکی از پارامترهای تاخیر انداز رشد اقتصادی بوده است.
این فعال صنعت قطعه قاچاق را فرآینده پیچیده‌ای دانست که در جنوب کشور از راه دریا و به شکل پیشه‌وری، چمدانی و... فعالیت دارد و تصریح کرد: دولت‌های زیادی آمده و رفته‌اند که مبارزه با قاچاق در دستور کارها آنها بوده اما این معضل هنوز ادامه دارد. از این رو به راحتی نمی‌توان عنوان کرد که قرار است مانع ورود کالاهای قاچاق و بی‌کیفیت شویم.
رضایی گفت: وقتی فردی به‌عنوان نماینده یک تشکل طرح بحث می‌کند باید صورت مسئله را طوری بیان کند که مورد نقد قرار نگیرد بنابراین ضروری است در بیان چنین اظهارنظرهایی دقت بیشتری شود.
او با بیان اینکه شاید کنترل و نظارت روی قطعات تقلبی به مراتب راحت‌تر از جلوگیری از ورود قطعات تقلبی باشد، ادامه داد: چنین امری نمی‌تواند از طریق یک گروه کوچک صنفی قابلیت کنترل داشته باشد بلکه قدرت اجرایی دولت را می‌طلبد و با کمک و فعالیت دولت می‌توان آن را تا حدودی کاهش داد. برای نمونه امروز قطعات تقلبی به نام شرکت ایساکو و حتی سایپایدک در بازار وجود دارد؛
شرکت‌هایی که خود قدرت اجرایی از سوی خودروساز دارند و نشانی (برند) ثبت شده هستند و تمام قوانین و مقررات نیز پشتوانه آنهاست اما با این حال هنوز نتوانسته‌اند مانع ورود قطعات تقلبی به بازار شوند. قدرت اجرایی و پارامترهای تنبیهی این نوع شرکت‌ها بسیار بیشتر از سایر نهادهاست اما در عمل می‌بینیم که مصرف‌کننده از قطعات تقلبی شکایت زیادی دارد.
رضایی در پاسخ به چرایی این روند نیز توضیح داد: نمی‌توان تمام مرزها را کنترل و مشتری و خریداران را محدود کرد که تنها کالایی خاص را خریداری کنند. به هر حال برای خریدار تفاوتی نمی‌کند که قطعه موردنظر او این نشان را داشته باشد. به جای این امر باید فرهنگ‌سازی شده و فرهنگ استفاده از محصولات اصلی در بین مصرف‌کنندگان به‌وجود آید. مشتری به عنوان خریدار در انتخاب آزاد است و باید اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی برای او انجام شود که استفاده از این نوع قطعات منجر به هدررفت سرمایه ملی، شخصی و نیز هزینه کرد جانی می‌شود.
وی تاکید کرد: این مهم هزینه‌ای به مراتب کمتر از اختصاص هزینه به سازمان‌های نظارتی دارد و همچنین بازخورد آن بیشتر است. اگر چنین شود کار بلندمدتی انجام شده و به مرور شاهد ریشه‌کنی ورود قطعات تقلبی و قاچاق به بازار کشور خواهیم بود.
رضایی در ادامه به چالش دیگری در بحث قطعات بی‌کیفیت اشاره کرد که مربوط به مراکز آزمایشگاهی کشور است و گفت: امروز سازمان ملی استاندارد قطعاتی را برای استاندارد فهرست‌بندی کرده که برخی از آنها قابلیت آزمایش در مراکز آزمایشی کشور را ندارند زیرا کاری بسیار تخصصی است که برای این امر باید سرمایه و دانش لازم وجود داشته باشد. یک استاندارد بین‌المللی تعریف شده وجود دارد که بر اساس آن کالاها ارزیابی می‌شوند در حالی که استانداردهای ما به‌طور عموم کف استاندارد بوده و سقف آن نیست.
این فعال صنعت قطعه تاکید کرد: گاهی می‌توان استاندارد مورد نظر را گذراند اما ممکن است دوام لازم را نداشته باشد زیرا این مسئله نیاز به کار زیربنایی و هم‌افزایی دارد و حضور دانشگاه‌ها را می‌طلبد.
رضایی در نهایت عنوان کرد: بازار بازخورد خود را نسبت به قطعه و خودرو دارد و چه بسا بسیاری از واحدهای تولیدی نامعتبر به وسیله بازار وارد خط تولید خودروساز (OEM) می‌شوند زیرا در بازار آزمون می‌شوند و پاسخ می‌گیرند و محصول خود را به خودروساز عرضه می‌کنند. بنابراین برای رفع چنین چالش‌هایی در بحث قطعات بی‌کیفیت و قاچاق کار گروهی نیاز است تا خرد جمعی بتواند بر آن غلبه کند.
همت قطعه‌سازان برای تحویل قطعات با کیفیت
با وجود این اظهارات این پرسش مطرح می‌شود که چرا با بیش از ۳ دهه فعالیت همچنان کشور با معضل قاچاق و کالاهای تقلبی مواجه است؟ بهرام شهریاری، عضو انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در این باره اظهار کرد: قاچاق به‌طور عموم از مبادی رسمی انجام می‌شود درنتیجه نیاز است تا دولت با اهرم و قوانینی که در اختیار دارد مانع چنین امری شود.
او گفت: البته اقداماتی در بحث مبارزه با قاچاق قطعات خودرو و سایر اقلام مانند لوازم‌خانگی در حال انجام است و موجی در جامعه ایجاد کرده که با دوام آن می‌توان امیدوار بود مردم نیز در این‌باره همراه با دولت باشند.
این کارشناس صنعت قطعه معتقد است که سامان نداشتن بازار لوازم یدکی مربوط به خودروسازان است زیرا شرکت‌هایی تشکیل می‌شوند تا قطعات مورد نیاز بازار را تامین کنند در حالی که قطعات را در بازار با قیمت متفاوت خرید و فروش می‌کنند و سهم سازنده را در این رابطه نمی‌پردازند که باعث می‌شود قطعه‌سازان خواستار ورود به بازار شوند و این باعث هجمه و ناهماهنگی در بازار خواهد شد.
شهریاری افزود: قطعه‌سازانی که وارد چنین فضایی شده‌اند و با کالاهای بی‌کیفیت و تقلبی در بازار حضور دارند وارد چرخه تامین قطعات خودروسازان می‌شوند و خودروسازان نیز به جای اینکه قطعات مورد نیاز خود را از قطعه‌ساز تهیه کنند، از بازار تهیه می‌کنند. شاهد چنین ادعایی حضور فروشندگان قطعات لوازم یدکی چراغ برق به جای تولیدکنندگان در نمایشگاه‌هاست در حالی که نمایشگاه باید توان تولید داخل را به نمایش بگذارد نه آنکه ویترین چینی‌ها و کشورهای اطراف باشد.
او اظهار کرد: توزیع قطعات با کیفیت در بازار یکی از راه‌هایی است که می‌توان در مقابل قاچاق و قطعات بی‌کیفیت ایستاد؛ البته مباحث فرهنگی نیز مکمل این موضوع خواهد بود زیرا این ذهنیت وجود دارد که کالای خارجی مرغوب‌تر از محصولات ساخت داخل است در حالی که در بین این کالاها محصولات بی‌کیفیت نیز زیاد وجود دارد.
عضو انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو تاکید کرد: ضروری است تمام این امور به عنوان یک مجموعه دیده شود تا بتوان به‌طور جدی با این موضوع مبارزه کرد، با این روند حداقل می‌توان راه قاچاق را تنگ کرد اگرچه به طور کامل از بین نخواهد رفت.
منبع:گسترش صنعت
روزنامه های اقتصادی
آخرین اخبار
